Nowe możliwości realizacji inwestycji dzięki technologiom bezwykopowym

Technologie bezwykopowe otwierają inwestorom drogę do szybszej, tańszej i bardziej przewidywalnej realizacji zadań infrastrukturalnych. Pozwalają budować i odnawiać sieci podziemne bez kopania głębokich wykopów, ograniczając przestoje, ryzyko kolizji z istniejącą infrastrukturą oraz uciążliwości dla mieszkańców. W praktyce przekłada się to na krótsze harmonogramy, niższe koszty całkowite i wyraźnie mniejszy wpływ na środowisko. Poniżej przedstawiamy, jak konkretne metody – HDD, relining, przeciski – zmieniają reguły gry w miastach i na inwestycjach liniowych.

Przeczytaj również: Jak firma wod kan przyczynia się do ochrony środowiska naturalnego?

Co realnie dają technologie bezwykopowe inwestorom i miastom?

Najważniejsza przewaga to możliwość prowadzenia robót pod czynną infrastrukturą i w gęstej zabudowie bez rozkopów. Inwestor zamiast zamykać ulicę na tygodnie, wykonuje przewiert sterowany pod jezdnią, a ruch odbywa się normalnie. Dzięki temu prace nie dezorganizują życia mieszkańców i biznesu, a koszty społeczne (objazdy, hałas, pył) spadają do minimum.

Przeczytaj również: Jakie są możliwości aranżacyjne przy użyciu ogrodzeń gabionowych?

Metody bezwykopowe skracają czas realizacji nawet kilkukrotnie względem wykopów otwartych. Mniej roboczogodzin i mniejsza logistyka ciężkiego sprzętu przekładają się na oszczędności CAPEX i OPEX. Dodatkowo ograniczenie transportu urobku i kruszyw redukuje emisję CO2 oraz ślad środowiskowy inwestycji.

Wreszcie, te technologie zwiększają przewidywalność – dobrze zaprojektowany przewiert czy relining to mniejsza liczba niespodzianek terenowych. Operatorzy minimalizują ryzyko naruszenia kabli, rurociągów czy korzeni drzew, a to obniża liczbę roszczeń i przestojów.

Kluczowe metody: HDD, relining i przeciski – kiedy którą wybrać?

Metoda HDD (horyzontalne wiercenie kierunkowe) sprawdza się przy budowie nowych odcinków sieci: wodociągów, gazociągów, światłowodów czy przewodów energetycznych. Umożliwia pokonanie przeszkód terenowych (rzeki, drogi, linie kolejowe) jednym ciągiem bez naruszania powierzchni. Przykład: instalacja rurociągu PE o długości 320 m pod ruchliwą arterią z wejściem w piątek wieczorem i zakończeniem przed poniedziałkowym szczytem.

Relining (w tym CIPP – rękaw utwardzany na miejscu) służy do renowacji istniejących rurociągów grawitacyjnych i ciśnieniowych bez ich wykopywania. Wprowadzenie wykładziny i jej utwardzenie przywraca szczelność oraz nośność przewodu. Zyskujemy nową „rurę w rurze”, często o dłuższej żywotności i lepszych parametrach hydraulicznych.

Przecisk dynamiczny (m.in. przeciski pneumatyczne) to szybka metoda pokonywania krótkich odcinków pod drogami lokalnymi czy torami bez głębokiej ingerencji w grunt. Umożliwia instalację stalowych osłon, w które następnie wciąga się media. Idealny przy krótkich kolizjach i ograniczonej przestrzeni sprzętowej.

Zastosowania w gęstej zabudowie miejskiej i na trasach liniowych

W miastach metody bezwykopowe rozwiązują klasyczny problem: jak wymienić lub dołożyć sieć wzdłuż ulicy, nie zamykając jej na długie tygodnie. HDD umożliwia przejście pod skrzyżowaniami i torowiskami tramwajowymi, a relining odnawia stare kanały bez wykopów w pasie drogowym. Efekt: ciągłość komunikacji, brak wycinki drzew i mniej skarg mieszkańców.

Na inwestycjach drogowych i kolejowych technologie te pozwalają szybko przejść pod nasypami, ciekami wodnymi i infrastrukturą towarzyszącą. W praktyce harmonogram robót torowych czy asfaltowych nie „czeka” na instalacje podziemne, bo te realizuje się równolegle, pod spodem.

Korzyści ekonomiczne i środowiskowe potwierdzone w praktyce

Korzyści ekonomiczne obejmują redukcję kosztów odtworzenia nawierzchni, mniejszy wolumen urobku i krótszy czas pracy załóg. W perspektywie całego projektu to często oszczędności rzędu kilkunastu–kilkudziesięciu procent, szczególnie w rejonach o wysokich kosztach odtworzeń.

Wpływ na środowisko jest wyraźnie niższy: mniej transportów ciężarowych, mniejsza emisja CO2, brak dewastacji zieleni miejskiej i ograniczone ryzyko erozji. W obszarach cennych przyrodniczo to często jedyna akceptowalna ścieżka realizacji.

Co ważne, renowacje bezwykopowe poprawiają trwałość infrastruktury. Nowe wykładziny i rury o podwyższonej odporności chemicznej i ściernej zmniejszają liczbę awarii i wydłużają okres między remontami, co stabilizuje budżety utrzymaniowe.

Wyzwania branży: standardy, kompetencje i planowanie

Aby w pełni wykorzystać potencjał NO-DIG, rynek potrzebuje spójnych standardów projektowania i odbioru robót oraz jasnego wsparcia legislacyjnego. Zamawiający coraz częściej dopuszczają rozwiązania równoważne, ale wciąż zdarzają się specyfikacje „pod wykop”, które sztucznie ograniczają konkurencję technologii.

Kluczowe jest także szkolenie kadr – od projektantów po nadzory. Dobre rozpoznanie gruntu, właściwy dobór średnic i promieni gięcia w HDD, a także kontrola jakości żywic w CIPP decydują o efekcie końcowym. Inwestorzy zyskują, gdy włączają wykonawcę bezwykopowego w fazę koncepcji, a nie dopiero na etapie „ostatniej mili”.

Jak zacząć: ścieżka decyzyjna dla inwestora

Dobór metody zacznij od mapy ryzyk: geologia, kolizje, dostęp do placów montażowych i wymagania interesariuszy (ruch drogowy, mieszkańcy, gestorzy). Jeśli priorytetem są czas i minimalne zakłócenia, przewaga przechyla się w stronę HDD lub przecisków; gdy renowujesz istniejącą sieć – w stronę reliningu/CIPP.

Praktyczna rozmowa wygląda często tak: „Czy możemy zamknąć ulicę na 6 tygodni?” – „Nie.” – „Czy pod ulicą biegną kolizje?” – „Tak.” – „Wybieramy wiercenie kierunkowe z krótkimi wykopami startowymi, a kanał w sąsiedniej ulicy odnawiamy rękawem CIPP.” Taki dialog upraszcza decyzje i porządkuje harmonogram.

Gdzie szukać wiedzy i dobrych praktyk

Wymiana doświadczeń napędza innowacje. Branża spotyka się na wydarzeniach typu NO-DIG, gdzie prezentowane są rzeczywiste case studies, nowe materiały i systemy sterowania wierceniem. To przestrzeń, w której projektanci, gestorzy i wykonawcy uzgadniają standardy i redukują ryzyka.

• Aktualne przeglądy metod i realizacji publikują organizacje branżowe oraz serwisy poświęcone tematyce NO-DIG, takie jak Technologie bezwykopowe.
• Wydarzenia międzynarodowe, w tym NO-DIG POLAND 2025, ułatwiają transfer know-how i dostęp do sprawdzonych specyfikacji oraz narzędzi kontroli jakości.

Przykładowe scenariusze wdrożeń i efekty

Modernizacja kanalizacji w śródmieściu: relining odcinka 600 mm o długości 480 m wykonany od studni do studni w czterech etapach weekendowych. Ruch miejski bez zmian, spadek infiltracji wód gruntowych, wzrost przepustowości wskutek wygładzenia ścian przewodu.

Przejście pod rzeką dla rurociągu PE100 RC, 280 mm: HDD z pilotem i rozwiercaniem do 400 mm. Czas robót w terenie – 3 dni, brak ingerencji w koryto i strefę ochronną. Zminimalizowane ryzyko erozji i sedymentacji, szybkie włączenie w istniejącą sieć.

Dlaczego to się opłaca teraz

Presja na skracanie harmonogramów, wymogi klimatyczne i koszty odtworzeń nawierzchni sprawiają, że metody NO-DIG stają się standardem, a nie alternatywą. Różnorodność dostępnych technik – od HDD po relining i przeciski – pozwala dopasować rozwiązanie do niemal każdego kontekstu, od ścisłego centrum po korytarze kolejowe. Inwestorzy, którzy wcześnie włączają technologie bezwykopowe w planowanie, szybciej finalizują projekty, wydają mniej i budują infrastrukturę trwalszą na dekady.